حجت‌الاسلام نظافت، عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان: در اندیشه علامه مصباح، تربیت منحصر در کار تئوریک نیست

به گزارش آستان‌نیوز، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد نظافت یزدی در هشتمین نشست تخصصی راهبردهای تربیت نیرو در اندیشه علامه مصباح یزدی(ره) که‌ در آستانه همایش ملی معظم‌له به میزبانی دانشگاه بین‌المللی امام رضا(ع) و با همت مدیریت پژوهش و توسعه علمی حوزه علمیه خراسان در سالن شهید چمران این دانشگاه برگزار شد، گفت: علامه مصباح از عالمان عامل، مربی و اثرگذار بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نظافت یزدی به ضرورت نیروسازی، کادرسازی و تربیت کادر متخصص اشاره و تصریح کرد: در اهمیت تربیت نیرو باید گفت هر کار بزرگی که بخواهد انجام شود اگر نیرو به اندازه کافی نباشد، کار با مشکل روبه‌رو می‌شود، به همین دلیل است که قرآن بیان می‌کند حضرت عیسی(ع) درخواست یار داشت یا اینکه امیرمؤمنان(ع) در خطبه27 نهج‌البلاغه یارانی را که پا به پای حضرت حرکت نمی‌کردند و همکاری تام و اطاعت‌پذیری نداشتند، نکوهش می‌کند.
عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان همچنین به میزان تأثیر یاران و اطرافیان در شخصیت افراد اشاره و خاطرنشان کرد: گاهی یاران نظریات را فاسد و نادرست اجرا کرده و کار را به جایی می‌رساندند که شامیان می‌گفتند امام علی(ع) مرد شجاعی بوده اما شکست‌های او به‌خاطر نداشتن اطلاعات نظامی است.
حجت‌الاسلام والمسلمین نظافت یزدی با بیان اینکه در نظام جمهوری اسلامی باید برای ایده‌های برتر، فکرهای جذاب و طرح‌های زیبا نیروهای کافی و متخصص وجود داشته باشد، تصریح کرد: البته در بحث تربیت باید مربی حضور داشته باشد تا نیرویی جامع و بصیر که در برابر توفان شبهات کم نیاورد، پرورش یابد.

در اندیشه علامه مصباح، تربیت منحصر در کار تئوریک نیست
وی با بیان اینکه در تربیت، هم مربی و هم شاگرد تربیت‌پذیر نیاز است، ابراز کرد: جوانان در کار و تشکیلات تربیتی باید کار را با انسان‌های آماده‌تر و تربیت‌پذیرتر آغاز کنند تا حلقه نخست شکل بگیرد. کسی که می‌خواهد در آینده، جهان را تحت تأثیر قرار دهد باید خودش ساخته شده باشد، همان‌طور که امیرمؤمنان(ع) توسط پیامبر(ص) تربیت شد و همواره چنین می‌فرمود که پیامبر(ص) من را همراه خود می‌برد؛ درواقع یک مدل تربیت اسلامی، همین مسئله تربیت در میدان است.
عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان با بیان اینکه روش مرحوم علامه مصباح این‌گونه بود که کار را تنها منحصر به تربیت تئوریک نمی‌دانست، تصریح کرد: مرحوم علامه مصباح، تربیت ویژه‌ای در میدان عمل داشت.

اولویت در کار تربیتی، از مربی خوب تا برنامه داشتن
حجت‌الاسلام والمسلمین نظافت یزدی با بیان اینکه اصولاً در برنامه و کار تربیتی اول از همه مربی، سپس برنامه تربیتی و پس از آن نیز فضای تربیتی و بسترسازی نیاز است، گفت: در فضای جبهه در نسل اول افرادی همچون چمران ریل‌گذاری تربیتی کردند و سپس دیگر انسان‌ها در شرایط شکل گرفته قرار گرفتند و رزمندگان ما آنگاه که اسیر شدند، زندان‌های عراق را تبدیل به فضای تربیتی کردند؛ این مسئله، همان اثر حضور انسان‌های تربیت‌ساز در موقعیت‌هاست.
به گفته وی، آیت‌الله مصباح در میان یاران امام و شخصیت‌های حوزوی، اهتمام به نیروسازی و تربیت داشت و این را تکلیف خود می‌دانست.
عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان با بیان اینکه مرحوم آیت‌الله مصباح جز نمایندگی مجلس خبرگان رهبری، کار اجرایی دیگری را نپذیرفت و پیوسته متمرکز بر نیروسازی شد، عنوان کرد: انسانی همچون ایشان می‌توانست دروس مرسوم حوزه از جمله فقه و اصول که از جمله مقدمات مرجعیت است را تدریس کند اما سراغ این برنامه نرفت و تلاش کرد کارهای روی زمین مانده را انجام دهد و خود را وقف خلأها، شکاف‌ها و رخنه‌ها کرد؛ معظم‌له همواره در تلاش برای تولید فکر و اندیشه ناب اسلامی در مواجهه با شبهات و نیروسازی بود.
وی با بیان اینکه مرحوم علامه مصباح استاد نیروسازی بود و تلاش کرد با تربیت نیروهایی در فضای حوزه، همین افراد منشأ برکت برای دانشگاه‌ها باشند، اظهار کرد: آیت‌الله مصباح در تربیت نیروها تأکید بر جامعیت داشت، کسانی را پرورش داد که بصیرت سیاسی داشته باشند، جریان های سیاسی را بشناسند، در لحظه واکنش نشان دهند، بنیه علمی و تربیتی و معنوی فوق‌العاده‌ای داشته باشند، خوش ارتباط و نرم‌خو باشند و در یک نگاه، جامعیت در شخصیت آنان موج بزند؛ همین‌طور هم شد و لحن سخنرانی و رفتارشان نرم بود و افراد را جذب می‌کرد.

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان حجت الاسلام علامه مصباح نظافت یزدی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۲۳۷۳۱۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هیأت ظرفیتی برای اجتماع قلوب و تربیت انسان انقلاب اسلامی

هیأت از یک‌جهت پدیده مذهبی - اجتماعی و از طرف دیگر، آئینی مذهبی است که حول محور حب اهل‌بیت (ع) و تعظیم شعائر دینی برپا می‌شود. اگرچه اصلی‌ترین رسالت هیأت‌های مذهبی اقامه عزاداری و ذکر مصیبت اهل‌بیت (ع) است؛ اما آنچه کمتر مورد توجه قرارگرفته، نقش اجتماعی هیأت‌های مذهبی در جامعه و کارکرد آنها در سطوح مختلف است. ازاین‌جهت حجت‌الاسلام مرتضی وافی، دین‌پژوه و استاد معارف اسلامی  ضمن تعریف یک هیأت ایده‌آل به بیان ظرفیت‌ها و کارکردهای اجتماعی آن پرداخت.

هیأت ظرفیتی برای خدمات اجتماعی و جریان‌سازی جمعی

حجت‌الاسلام وافی با بیان اینکه هیأت یک پدیده دینی و برآمده از روح مذهب است، گفت: از آثار و کارکردهای هیأت می‌توان به ظرفیتی برای خدمات اجتماعی و جریان‌سازی جمعی و به‌نوعی تأثیرگذاری در حوزه شهروندی و جامعه دینی نام برد.

او ادامه داد: هیأت، اجتماعی مؤمنانه است که باتکیه بر دو بال توکل و توسل احیا شده است. به استناد عمل به روایت پیامبر که می‌فرماید " إِنِّی تَارِکٌ فِیکُمُ اَلثَّقَلَیْنِ…؛ همانا من دو چیز گران‌بها در میان شما می‌گذارم که اگر شما بر آن دو چنگ بزنید هرگز گمراه نخواهید شد؛ یکی کتاب خدا و دیگری فرزندان من است، این دو از هم جدا نمی‌شوند تا اینکه بر من وارد شوند در کنار حوض." ما نیز با برگزاری هیئت مذهبی به دنبال احیای امر اهل‌بیت (ع) هستیم.

ویژگی یک هیأت موفق و پرمحتوا

حجت‌الاسلام وافی عمل به آئین‌ها و مناسک آئینی که برآمده از شرع، عقل و عرف است را یکی از بهترین ظرفیت‌های شکل‌گیری مناسک و رفتارهای آئینی دانست و افزود: طبیعتاً در هیأت به‌عنوان یک نگاه حداقلی، ما با یک سخنران و مبلغ دینی و خدمتگزاری یک مداح و ذاکر آئینی روبرو هستیم. اینها طبیعتاً مستقیم باتکیه بر فن بیان، مخاطب‌شناسی، آگاهی‌بخشی نسبت به مسائل روز، باتکیه‌بر تاریخ و احکام شرعی، حکایات اولیا و بزرگان، تفسیر قرآن، بهره‌مندی از اسرار روایات و زیارات و… به دنبال معرفت افزایی هستند.

این کارشناس مذهبی در توصیف مداحان اهل‌بیت (ع) گفت: مداح هیأت با تأکید بر هنر و محتوای معتبر و استفاده از روش‌های پذیرفته شده در آئین ستایشگری به دنبال معرفت افزایی و گسترش بصیرت نسبت به جریان دین‌داری در مخاطبان خود است.

او تأکید کرد: مداحانی که در هیأت‌های مذهبی خدمت می‌کنند باید از پنج رکن مهم برخوردار باشند؛ آشنایی با شعر و ادبیات آئینی، انس و توجه به تاریخ و مقاتل و سیره اهل‌بیت (ع)، آشنایی با فنون اجرا و مهارت مجلس داری، تسلط بر ابعاد گوناگون صوت و لحن و صداسازی و توجه به آداب و اخلاق مرثیه‌خوانی و مداحی.

حجت‌الاسلام وافی با بیان ویژگی‌های یک هیأت موفق گفت: هیأتی که بر پایه مدح و ستایشگری و تبلیغ دین شکل می‌گیرد می‌تواند زمینه بهره‌مندی مخاطبان از معارف دینی و زمینه رشد آنها را برای آشنایی بیشتر با ابعاد گوناگون دین و دین‌داری فراهم کند.

او ادامه داد: هیأت به‌عنوان یک ظرفیتی برای اجتماع قلوب و تربیت انسان انقلاب اسلامی، زمینه‌ای برای حیات قلب و بستری برای تمرین زندگی است. حس مشارکت، ایثار و فداکاری، تسلیم و خضوع، تمرین برای خدمت به دیگران، ایجاد روحیه دلسوزی، حرکت بر مبنای اخلاق و اخلاص و صبر و خویشتن‌داری، تقسیم مسئولیت و جوابگو و پاسخگوی مسؤولیت‌ها بودن برآمده از یک هیئت موفق است.

آفت‌های تهدیدکننده هیات‌

حجت‌الاسلام وافی گفت آسیب‌ها و آفت‌های هیأت و هیأت داری به‌طورکلی چند دسته است: دسته اول، به جهت معنای کلی است که بر اساس اصل منطقی هر فرصتی که درست استفاده نشود تبدیل به تهدید می‌شود. کم‌کاری، کم‌توجهی و بهره‌مند نشدن از ظرفیت مهم هیئت و تشکل‌های دینی یک آفت است. باید به دنبال روش‌هایی برای فعال‌سازی و اثربخشی هیئت‌ها باشیم تا گرفتار این آسیب جدی نشویم.

او دسته دوم آفت‌ها را آسیب‌های درون دینی دانست و افزود: آسیب‌های درون دینی طبیعتاً توسط افراد کم فهم و کج‌فهم شکل‌گرفته است اما از جنس آسیب‌هایی است که توسط مخاطبان یا شهروندان جامعه دینی یا عناصر تأثیرگذار در هیئت‌ها مثل مداحان، منبری‌ها، خادمان، قاریان، شاعران، اهالی هنر و رسانه پیوند خورده با هیأت شکل می‌گیرد؛ طبیعتاً برای این جهت هم باید فکری اندیشید.

این دین‌پژوه تصریح کرد: آن چیزی که ما از آن با عنوان آسیب‌ها و آفت‌های کلان یاد می‌کنیم، اتفاقات کاملاً برنامه‌ریزی‌شده‌ای است که دشمنان به دلیل درک اهمیت و ضربه‌هایی که از جریان هیئت خورده‌اند، با بخشی از نقشه‌ها و توطئه‌های خود به دنبال خالی‌کردن هیئت از محتوا و روش‌های اصیل هستند.

حجت‌الاسلام وافی جدی‌ترین آسیب هیأت‌ها را فراموشی آرمان‌های انقلاب و وصیت امام و شهدا دانست و گفت: به‌طورکلی، آسیب‌ها و آفت‌های پیش‌روی هیأت‌ها چه از ناحیه مخاطبان خودی و چه از سوی دشمنان، بی‌توجهی به اصل هیأت و فراموشی آرمان‌های انقلاب و وصیت امام و شهدا است؛ مثل‌اینکه هیأت برگزار بشود اما مخاطبان دردهای مشترک اجتماعی نداشته باشند، مجلس توسل و روضه‌ای پیدا بشود اما انسان‌های بی‌تفاوت نسبت به اطراف و مسائل روز دنیا و بدون روحیه استکبارستیزی در هیأت وارد شوند، گریه کنند و از هیئت خارج شوند؛ اینها آفت‌هایی است که در آینده هیئت‌ها را از مساجد، عالمان دینی، مدارس و حوزه‌های علمیه جدا می‌کند.

او ادامه داد: این آفت‌ها در عرصه سیاسی و اجتماعی ظاهر می‌شود و تأثیرگذاری در این عرصه‌ها را در مجموعه هیأت به حداقل می‌رساند؛ افرادی که خودشان را ولایی می‌نامند اما مخاطب هیأت را باروح قیام سیدالشهدا که مبارزه بافاصله طبقاتی، مقابله با ظلم و دارای روحیه ظلم‌ستیزی و… است، بیگانه می‌کنند و او را در حالتی از تخدیر و سکون قرار می‌دهند. به‌نوعی هیئت را به یک اجتماع بی‌خاصیت تبدیل می‌کنند که صرفاً برای ارضای هیجانات و عواطف و تخلیه برخی از هیجانات است.

راهکار عملی برای جدا شدن از آسیب‌های هیأت

حجت‌الاسلام وافی راهکار عملی برای جداشدن از این آسیب‌ها و آفت‌ها و مداخله در این جنس نگرش حداقلی به هیأت‌ها را تکلیف‌کردن عناصر تأثیرگذار در امر آموزش دانست. او گفت: ما برای بازیابی هویت هیئت و باز تعریف کارکرد هیئت‌ها نیازمند بازسازی حلقه‌های فکری و آموزشی برای عناصر تأثیرگذار در هیئت هستیم. ما نیازمند ایجاد لااقل ده مؤسسه و مرکز برای امر آموزش هستیم. از مراکزی که جمعی از انسان‌های اندیشه‌ورز باروحیه و سلایق مختلف و معیارهای علمی هستند تا کسانی که در عرصه‌های هنری و رسانه‌ای و اجرایی هیئت کار می‌کنند، اینها باید متکلف امر آموزش هیئت مذهبی بشوند.

او تأکید کرد: در تمام دوره‌هایی که متولیان و مرتبطان هیأت‌های مذهبی مشغول فعالیت بودند، خلأ در نظام آموزشی هیأت در همه ابعاد به چشم می‌خورد که امیدواریم این خلأ برطرف شود.

این کارشناس مذهبی شکل‌گیری جریان فکر، تبلیغ، آموزش و فرهنگ‌سازی در هیأت‌ها را منوط به نگاه تمدنی، مساله‌محور و آینده‌نگر دانست و افزود: چنانچه در اسناد کلان کشور برای هیئت مذهبی فضا و جایگاه معقول و متناسب با ظرفیت هیئت‌ها تعریف نشود، در حلقه‌های پایین‌تری از حلقه سیاسی و اجرا نیز شاهد تحول نخواهیم بود.

سخنرانی رسانه‌ای تأثیرگذار در هیأت

به گفته حجت‌الاسلام وافی، از سخنرانی و خطابه همچنان در هیأت‌ها به‌عنوان یک رسانه تأثیرگذار یاد می‌شود؛ البته این مشروط به شرایطی است. سخنرانی که شخصیت و جایگاه خود را در حوزه علم، حافظه، اخلاق فردی و اجتماعی و رعایت آداب ظاهری به‌خوبی تعریف کند، نیازهای مخاطب خود را بشناسد، دایماً عکس‌العمل‌های جامعه را رصد کند و سلیقه‌ای عمل نکند، توانمندی‌های خود را در فن بیان و فن گویش بالا ببرد و شیوه‌های خطابه و ارتباط با مخاطب را یاد بگیرد، صدای خوب و بیان قوی و آرامش بخشی داشته باشد، موقعیت را نسبت به زمانه بشناسد، موانع پیش‌رو را برای تأثیر بر مخاطب بشناسد و به‌نوعی زمینه‌های دین‌گریزی مخاطب را درک کند و با جنسی از نصیحت، اخلاص، صداقت و تواضع با مخاطب برخورد کند، طبیعتاً چنین سخنرانی یکی از پایه‌های جریان هیئت به شمار می‌رود.

او در پایان تأکید کرد: چنین سخنرانی هم خود را جدا از هیئت نمی‌داند و هم هیئت و هیأتی به سمت او اقبال می‌کند و پای چنین منبری زانو خواهد زد. سخنران‌های ما یکی از حلقه‌های میانی مهم در عرصه فرهنگ و جامعه دینی هستند که امیدواریم همه ما توجه به عظمت این جایگاه داشته باشیم.

منبع: خبرگزاری مهر